Covid 19 και άλλα
Date:
[]
Συχνά στο παρελθόν οι μεταδοτικές νόσοι ταλαιπώρησαν την ανθρωπότητα. Πολύ πρόχειρα μπορούμε να αναφέρουμε ασθένειες όπως η βουβωνική πανώλη και η ευλογιά, που ρήμαξαν γενιές ολόκληρες στην Ευρώπη και την Αμερική. Να θυμηθούμε ίσως τις επιδημίες της γρίπης, τις ορμώμενες από την ασιατική ήπειρο, που έσπειραν το θάνατο πριν το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα αναπτύξει μια κάποια άμυνα εναντίον τους . Τον εικοστό αιώνα, με την μαζική χρήση των αντιβιοτικών και των εμβολιασμών, υπήρξε ανάσχεση πολλών ασθενειών που είχαν ως αίτιο τα βακτήρια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η φυματίωση. Η επιστήμη μας κατάφερε επίσης να κατασκευάσει, ένα εμβόλιο για τον ιό της γρίπης, με τα προβλήματά του έστω, λόγω των συνεχών μεταλλάξεών του. Μας διέφυγε όμως μια μεγάλη οικογένεια ιών που μαζί με τους ρινοιούς, ευθύνεται συχνά για τα κοινά κρυολογήματα, οι κορωνοιοί.
Πριν συνεχίσουμε το άρθρο μας να προσθέσουμε ότι υπήρξαν προμηνύματα της τρέχουσας πανδημίας. Νέες ασθένειες άρχισαν να ταλαιπωρούν την ανθρωπότητα από το τέλος ήδη του εικοστού αιώνα. Ο ιός του AIDS, που εξελίχθηκε σε μάστιγα για την αφρικανική ήπειρο, ο εξαιρετικά μεταδοτικός Empola, που ενέπνευσε την παραγωγή πολλών blockbuster. Έπειτα ήρθε o H1N1, o SARS, o MERS, στελέχη από την οικογένεια των κορωνοιών. και η λίστα ίσως να μεγαλώσει στο μέλλον. Πολλοί συμπολίτες μας, που τους αρέσει η συνωμοσιολογία, θα υπαινίσσονται διάφορα σχέδια που εκπονούνται από μυστικά εργαστήρια, το ξεκίνημα της Αποκάλυψης, ποιος ξέρει τί άλλο. Η αλήθεια όμως αγαπητοί μας αναγνώστες είναι πολύ πιο απλή. Οι άνθρωποι είναι πια πάρα πολλοί και επίσης μετακινούνται πολύ περισσότερο από ότι στο παρελθόν.
Ιδού πεδίο δράσης λοιπόν για τους μυστηριώδεις ιούς, που δεν τους έχει μελετήσει ακόμα σε βάθος η επιστήμη μας και που η εξέλιξή τους επιταχύνεται όταν βρίσκουν περισσότερους ξενιστές για να μολύνουν.
Δεν αξιολογήσαμε λοιπόν τις προειδοποιήσεις, συνεχίσαμε τις ασχολίες μας, την ανάπτυξη, τις φιλονικίες των εθνών, την παραγωγή οπλικών συστημάτων, όλα όσα κάνουν οι άνθρωποι συνήθως. Στο μεταξύ η παγκοσμιοποίηση που συνεχίζεται ακάθεκτη μεταμορφώνοντας τον πλανήτη μας, απαιτεί συνεχώς καλύτερα και φθηνότερα προϊόντα, ξοδεύοντας πολύτιμους πόρους , πόρους που θα μπορούσαμε να κατευθύνουμε σε τομείς όπως η υγεία και η περιβαλλοντική διαχείριση. Η παραγωγή των εμβολίων, τέλος, είναι μια άχαρη κατά κάποιο τρόπο δουλειά για τις φαρμακευτικές εταιρίες. Ο μαζικός εμβολιασμός πρέπει να περιλαμβάνει και τους φτωχούς, οι οποίοι όμως δεν έχουν να πληρώσουν την υψηλή, ίσως, τιμή ενός εμβολίου. Όταν λοιπόν σχεδιάζονται δράσεις για την αντιμετώπιση μιας πανδημίας, χρειάζεται κρατική χρηματοδότηση ή τέλος πάντων μεταφορά πόρων ανάμεσα στα κράτη και ανάμεσα στις τάξεις.
Να ασχοληθούμε με την ευκαιρία, επιγραμματικά, με την δυναμική της πανδημίας σαν κοινωνικό φαινόμενο πια. Υπάρχει η ακραία πιθανότητα, στην περίπτωση που δεν καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε τον επιθετικό επιπολασμό του Covid 19, να οδηγηθούμε σε κατακερματισμό των κοινωνιών μας και η ιστορία να κινηθεί αναγκαστικά σε μια εποχή που θα την χαρακτηρίζαμε "μεταμοντέρνο μεσαίωνα". Σε ένα τέτοιο σενάριο κάποιοι θα εγκαταλειφθούν στην τύχη τους, κάποιοι θα συνασπιστούν για να αντιμετωπίσουν την εφιαλτική πραγματικότητα και αυτός ο διαμοιρασμός πιθανόν να διαλύσει τα έθνη όπως τα ξέρουμε σήμερα και να δημιουργήσει νέους πόλους εξουσίας.
Εμείς όμως δεν ανήκουμε σε αυτούς που πιστεύουν ότι η συγκεκριμένη πανδημία μπορεί να αλλάξει την ροή της ανθρώπινης ιστορίας. Η απλή αλήθεια είναι ότι σήμερα έχουμε αρκετό επιστημονικό προσωπικό και διαθέσιμα δίκτυα πληροφόρησης για να την καταστήσουμε ένα ακόμα πρόβλημα, σοβαρό μεν, αλλά όχι απόλυτα καταστρεπτικό. Με την διεθνή κοινότητα να σκέφτεται πλέον σοβαρά ότι η δημόσια υγεία αξίζει προσοχή και φροντίδα, οι επενδύσεις και οι πόροι που θα διατεθούν αρκούν σε αυτή τη φάση για να πετύχουμε μια κάποια ανάσχεσή της.
Μιας και σχολιάσαμε τα δίκτυα, αξίζει να σημειώσουμε ότι στην εποχή του διαδικτύου, οι ειδήσεις πολλές φορές είναι παραπλανητικές. Θα θυμάστε ίσως τα καλογραμμένα άρθρα που διαβάζαμε την άνοιξη, σε έγκριτα μέσα μάλιστα δημοσιευμένα, που μας έπειθαν ότι το καλοκαίρι θα υπάρξει ανάσχεση της πανδημίας, λόγω της ζέστης και του καλού αερισμού των χώρων. Ήταν μια πρόβλεψη που απέτυχε παταγωδώς. Ας προσέχουμε λοιπόν τι διαβάζουμε.
Α, και το εμβόλιο. Αυτός ο αγώνας θα είναι ωραίος, πλην όμως το αποτέλεσμά του είναι ακόμα αμφίρροπο. Θα είναι μια χρυσή στιγμή στην ιστορία της εξέλιξης, αν η ανθρωπότητα καταφέρει να παρασκευάσει αποτελεσματικό εμβόλιο για κορωνοιό. Είναι όμως και θέμα τύχης . Αν η τύχη δεν είναι με το μέρος μας το εμβόλιο μπορεί να αργήσει πάρα πολύ, να μην ανακαλυφθεί ποτέ στο ορατό μέλλον ή να διατεθεί στα συστήματα υγείας επιτυγχάνοντας σχετική μόνο προστασία.
Κλείνοντας λοιπόν θα επιμείνουμε πως όχι, ο μικροσκοπικός Covid 19 δεν θα αλλάξει την ροή της ιστορίας μας. Αυτή είναι ήδη προκαθορισμένη κατά κάποιο τρόπο από επιλογές που έκαναν οι προηγούμενες γενιές. Μπορεί όμως να επιταχύνει εξελίξεις που έτσι κι αλλιώς θα συνέβαιναν κάποια στιγμή. Ας θυμόμαστε όμως, ζούμε μόνο στο παρόν. Η ευθύνη της γενιάς μας είναι να πάρει αποφάσεις και να δράσει τώρα, για όλα αυτά που έχουν αξία και χαρακτηρίζουν τον πολιτισμό μας. Θα χρειαστεί να "πολεμήσουμε", τελικά.